Պլատոն (Արիստոկլես,
մթա. 428-348) Աթենացի, հին հունական փիլիոսոփա, անտիկ իդեալիզմի խոշորագույն ներկայացուցիչ:
Եղել է Սոկրատեսի աշախերտներից մեկը: Սոկրատեսի մահապատժից հետո լքել է Աթենքը և միացել
պյութագորականներին և մասնակցել է քաղաքական պայքարին: Միայն 397թ-ին է վերադարձել Աթենք և հիմնադրել սեփական դպրոցը որը անվանվեց Պլատոնյան
ակադեմիա: Պլատոնը առաջ է քաշել գաղափարների ուսմունքը՝ հռչակելով դրանք անփոփոխ, հավերժական,
հոգևոր էություններ: Պլատոնը նմանեցնում էր գաղափարների համակարգը բուրգի, որի գագաթում
էր բարիքի <<իդեան>>, իսկ ներքևում էին մյուս գաղափարները, և որոնք զգայական իրերի առաջացման և՛ պատճառն են, և՛ տիպարը,
և՛ նպատակը: Զգայական իրերը և ողջ նյութական աշխարհը <<իդեաների>> ստվերներն
են, որոնք գտնվում են գոյության և չգոյության մեջտեղում և այդ երկուսի խառնուրդն են:
Պլատոնը առաջնային էր համարում հոգևոր էությունը: Պլատոնի բարոյագիտության հիմքում
դրված է հոգու, որպես անմահ էության, ուսմունքը. մարդկային հոգին բաղկացած է բանական, կամային և ցանկական մասերից:
Հին հունական
ռեալիստական արվեստը Պլատոնը մերժում էր, համարելով այն այլասեռող և ամբոխի կրքերի
գրգռող դեմոկրատական արվեստ: Պլատոնի գրական ժառանգությունից պահպանվել են 34 փիլիսոփայական
երկխոսություններ: Պլատոնի փիլիսոփայությունը տարածել է հունաբան դպրոցը, երբ 6-րդ
դարի կեսին թարգմանվում են Պլատոնի <<Օրենքները>>, <<Եվթիփռոնը>>
, <<Մինոսը>>, <<Տիմեոսը>> և <<Սոկրատեսի ջատագովությունը>>
: Միջնադարում մեծ
հեղինակություն վայելելով հանդերձ՝ Պլատոնը իր խաղացած դերով զիջում է իր աշակերտ Արիստոտելին:
Комментарии
Отправить комментарий